Szołdrski Jakub Piotr Kiljan h. Łodzia (1748–1783), starosta budzyński i rogoziński.
Ur. 10 VII w Czempiniu, był wnukiem Ludwika Szołdrskiego (zob.) oraz Jana Antoniego Radomickiego (zob.), synem Władysława Józefa (zob.) i Franciszki z Radomickich (ok. 1720 – ok. 1778), bratem rodzonym Antoniego Walentego (zob.), stryjecznym Feliksa Antoniego (zob.), a ciotecznym Ignacego (zob.) i Ksawerego (zob.) Działyńskich.
Na przełomie l. pięćdziesiątych i sześćdziesiątych był S. uczniem konwiktu jezuickiego w Poznaniu. W r. 1752 rektor Akad. Lubrańskiego, Klemens Stanisław Herka, dedykował S-emu i jego bratu Antoniemu napisany przez siebie podręcznik języka francuskiego „Recueil de quelques exercises de piété...” (P.). Prawdopodobnie ojciec zdążył przed śmiercią (zm. 15 VIII 1757) scedować S-emu star. budzyńskie. Ludwik Nagłowski, regent grodzki kościański, dedykował S-emu i jego bratu spisane w Poznaniu żywoty ich dziadka Szołdrskiego i ojca („Vitae Illustrium Virorum...”, P. 1760). W wieku zaledwie dwunastu lat, w asyście swych jezuickich nauczycieli, pełnił S. funkcję posła królewskiego na sejmiku przedsejmowym woj. poznańskiego i kaliskiego w Środzie i z tej okazji wygłosił Mowę [...] na sejmiku przedsejmowym [...] mianą roku 1761 dnia 18 marca [b.m.r.w.]. Dn. 13 XII 1761 wydano w Poznaniu szkolną mowę S-ego O Najjaśniejszej Maryi Józefie córze Józefa I a królowy polskiej [...] około dnia dorocznego pogrzebu jej. Zapewne w związku z osiągnięciem przez S-ego wieku dorosłego matka zwolniła 9 V 1766 swym synom z dożywocia wszystkie dobra pozostałe po ich ojcu (wtedy rozdzielono także długi po ojcu), a w r. 1767, jako dziedziczka wsi Wroniany i Choryń w pow. kościańskim, dała synom plenipotencję. Na zlecenie S-ego i jego brata burgrabia ziemski poznański Kazimierz Miedzwiedzki opublikował w r. 1766, na podstawie taryf z l. 1619 i 1620, spis miejscowości woj. poznańskiego i kaliskiego z podaniem łanów („Tarifa lanealis Posnaniensis et Calisiensis palatinatuum [...] ex tarifis [...] Hectoris Koszutski [...] Petri Gniewosz [...] reducta [...] et [...] conscripta...”, P.).
Najpewniej w r. 1768 otrzymał S. z cesji brata star. rogozińskie i jeszcze t.r., za zgodą królewską z 21 V, scedował star. budzyńskie w pow. kcyńskim Janowi Chłapowskiemu za 80 tys. złp. Sejm rozbiorowy l. 1773–5 przyznał S-emu star. rogozińskie w emfiteutyczną dzierżawę, a ponadto wyznaczył do komisji dla przyspieszenia procesu między marsz. nadw. lit. Władysławem Gurowskim a Krzyżanowskimi oraz do kilku komisji granicznych. W dobrach star. rogozińskiego nadał S. wiele przywilejów, uwalniając od niektórych powinności poddanych. Dn. 31 III 1775 król nadał żonie S-ego ius communicativum na star. rogozińskie. Ksawery Zakrzewski pozywał w r. 1775 S-ego, jego brata i matkę o sumę 43 tys. złp. z prowizjami, zapisaną mu w r. 1755 (jeszcze przez ojca S-ego) na dobrach. Na mocy umowy zawartej 1 XII 1775 w Pniewach bracia podzielili się schedą po ojcu; S-emu przypadły dobra pniewskie (m. Pniewy z przedmieściem, wsie Konin z zagonami, Lubocześnica, Zamorze, Turowo, Jakubowo z przyległościami w pow. poznańskim, z wolnym wyrębem w lasach majętności trzcielskiej) oraz wilkowskie (wsie Wilkowo Polskie, Kluczewo, Siekówko, Sączkowo, Borek, Bielawy, Barchlin, Brzeźniak, Popowo, Charbielin, Trzebidza i Sokołowo w pow. kościańskim wraz z długami kościelnymi). S. mieszkał w należącej do star. rogozińskiego wsi Gościejewo.
W r. 1776 sprzedał S. za 100 tys. złp. należące do dóbr wilkowskich dziedziczne wsie Sokołowo, Charbielin i Trzebidza kaszt. międzyrzeckiemu Stanisławowi Chłapowskiemu oraz 10 V t.r. m. Pniewy i wsie Pniewska Wieś (obecnie Podpniewek), Konin, Lubocześnica, Zamorze, Turowo, Jakubowo i Holędry (nowo lokowane we wsi Rudka) za 550 tys. złp. star. wschowskiemu Franciszkowi Kwileckiemu; już 23 VI dobra te odkupił od Kwileckiego i za tę samą kwotę sprzedał je Józefowi Mielżyńskiemu, kaszt. poznańskiemu. Dn. 4 X 1779 złożył w grodzie poznańskim manifest przeciw zajęciu przez wierzycieli dóbr Łysiny w ziemi wschowskiej, spadku po matce. Zapewne przy wsparciu S-ego jako starosty rozpoczęto w r. 1780 budowę w Rogoźnie kościoła ewangelicko-augsburskiego. Od Stanisława Stobińskiego S. kupił 26 VI 1782 za 8 tys. złp. wieś Ruda koło Rogoźna. Zmarł 29 VI 1783 w Gościejewie, został pochowany, obok ojca, w Poznaniu w kościele Jezuitów. Znaczną część odziedziczonego po ojcu majątku sprzedał, a okrojone dobra wilkowskie zostawił poważnie zadłużone. Sąd polubowny w Poznaniu ustalił 4 VI 1789 wartość pozostawionych przez S-ego dóbr z ruchomościami i srebrami na 805 356 złp., w tym: Wilkowo Polskie z folwarkiem Bielawy na 150 tys. złp., Kluczewo, Sączkowo i Borek na 260 tys. złp., Siekówko na 75 800 złp. i wieś Ruda na 8 tys. złp.
W zawartym w r. 1771 małżeństwie z Eufrozyną z Gajewskich, córką Antoniego, kaszt. nakielskiego i star. kościańskiego, oraz Izabeli Mycielskiej, dziedziczki dóbr Czacza, miał S. synów Wiktora Tomasza Antoniego (zob.) i Ludwika Augusta (25 VIII – 5 XI 1776). Po śmierci S-ego wdowa, obarczona długami męża i zmarłego wcześniej szwagra Antoniego, sprzedała 16 VIII 1783 swoje dobra Brodnicę z Olędrami i Sulejewo w pow. kościańskim Kajetanowi Święcickiemu za 200 tys. złp., a wsie Pieruszyce z Olędrami w pow. kaliskim Paschalisowi Radolińskiemu, regentowi grodzkiemu pyzdrskiemu za 60 tys. złp. Nazajutrz (17 VIII) poślubiła Kajetana Święcickiego, star. korytnickiego. Zarówno ona, jak i jej małoletni syn Wiktor (wspierany przez opiekunów, Jana Święcickiego i Józefa Stablewskiego) przez dłuższy czas spłacali długi S-ego i jego brata Antoniego. Wdowa walczyła też o skasowanie nadanych przez S-ego przywilejów.
Estreicher; Żychliński, XXII 97–8; – Katalog zabytków sztuki w Pol., V z. 15 s. 17; Łukaszewicz J., Obraz historyczno-statystyczny miasta Poznania, P. 1998 II 13; Zielińska T., Magnateria polska epoki saskiej, W. 1977 s. 102; – Księgi referendarii koronnej z drugiej poł. XVIII wieku, Oprac. A. Keckowa, W. Pałucki, W. 1957; Teki Dworzaczka CD-ROM, Kórnik–P. 1997; Vol. leg., VIII 241, 342, 396, 476, 493, 594; – „Kur. Pol.” 1755 nr 94, 1756 nr 161, 1757 nr 52, dod. „Addytament do Gazet” 1759 nr 24; – AGAD: Sigillata, rkp. 22 k. 49v, rkp. 25 k. 176; AP w P.: Kalisz Gr. 228 k. 7, Kościan Gr. 104 k. 225v, 248, Poznań Gr. 279 k. 164, Gr. 317 k. 117v, Gr. 320 k. 306, Gr. 367 k. 585–91, Gr. 614 k. 27, Gr. 621 k. 84, Gr. 622 k. 13, 21, 25v, 46v, Gr. 629 k. 87, 119v, 120v, Gr. 1137 k. 118v–19, 230–1, Gr. 1152 k. 372, Wschowa Gr. 124 k. 74v, 184v, 212, Gr. 125 k. 81, 131v, Gr. 126 k. 82–3, 128v, Gr. 134 k. 112v, Gr. 228 k. 336; Arch. Archidiec. w P.: Metrykalia, Czempiń LB (16 I 1745), Pępowo LM (1 III 1782), Poznań Fara LM (29 VI 1783), Rogoźno LB (6 III 1775, 25 VIII 1776), LC (14 II 1773), LM (5 XI 1776); B. Jag.: rkp. 5198 III t. 2 k. 194v.
Michał Zwierzykowski